WSTĘP
Wyraz architektoniczny budynków zależy od wielu czynników, które można podzielić na trzy grupy uzależnione od skali w jakiej wykonywana jest dokumentacja projektowa i tym samym skali w jakiej postrzegana jest budowla.
W skali urbanistycznej (1:1000, 1:500) budynki oceniane są z największego oddalenia - ważne jest właściwe wkomponowanie ich w plan miasta, powiązanie z siecią komunikacyjną, infrastrukturą, dostosowanie kubatury do wielkości sąsiadującej zabudowy, itd.
W skali projektu koncepcyjnego i projektu architektoniczno-budowlanego (1:200, 1:100, 1:50), w zakresie w jakim występuje się o pozwolenie na budowę, perspektywa postrzegania budynku przybliża się - istotne znaczenie mają rozwiązania funkcjonalne oraz budowa formy architektonicznej i kompozycyjna spójność projektu, która dotyczy proporcji, podziałów architektonicznych, itp.
W szczegółowej części technicznej projektu architektoniczno-budowlanego oraz w skali projektu wykonawczego następuje największe przybliżenie do skali detalu architektoniczno-budowlanego (1:20, 1:10, 1:5). Wpływ na wyraz architektoniczny mają w tej skali przyjęte rozwiązania architektoniczno-budowlane i technologiczno-materiałowe. Można powiedzieć, że detale projektowe wiążą w spójną całość materiały budowżlane i technologie
z innymi elementami projektu opracowanymi w większej skali i maj? bardzo duy wpływ na wyraz architektoniczny całego budynku.
Wszystkie wymienione skale w jakich projektowany jest budynek są tak samo ważne i nie można ich hierarchizować. Nie można też pominąć żadnej z nich w procesie projektowania, gdyż z każdą skalą związana jest inna, niezbędna do rozwiązania problematyka projektowa, aby budynek był kompletnie i rzetelnie zaprojektowany.
W Polsce jakość opracowań projektowych w skali urbanistycznej i jakość koncepcji projektowych tworzonych przez polskich architektów nie odbiegają od światowych standardów. Wyraźna różnica między poziomem architektury w Polsce i w krajach wysokorozwiniętych pojawia się dopiero na etapie projektów wykonawczych, a więc dotyczącym szeroko pojętej problematyki budownictwa ogólnego i poziomu rzemiosła inżynierskiego projektantów.
Problem ten występuje zarówno w projektach obiektów bardzo dużych i skomlikowanych, jak i w projektach domów jednorodzinnych i budownictwa mieszkalnego.
W wydanej przez niemieckie wydawnictwo Detail w 2000-cznym roku książce ?Single family houses" oraz w jej kolejnych wznowieniach zaprezentowano najlepsze zdaniem redakcji projekty domów jednorodzinnych na świecie. Cechą charakterystyczną praktycznie wszystkich przedstawionych projektów jest prosta i łatwo zapamiętywana koncepcja, która - gdyby obrysować ją schematycznym szkicem - stanowi proste rozwiązanie bryłowe. Praktycznie cały wyraz architektoniczny tych projektów stworzony został poprzez indywidualne i perfekcyjnie zaprojektowane w skali 1:20 rozwiązania materiałowe, konstrukcyjne i technologiczne. Jakość rozwiązań projektowych detali budowlanych wyznacza poziom cywilizacyjny realizacji architektonicznych, a w tym kontekście polskie projekty, niejednokrotnie bardzo dobre na etapie koncepcji, giną i tracą przez niedopracowanie rozwiązań budowlanych i przerzucanie ich na wykonawcę praktycznie bez projektu.
Karykaturalnym odpowiednikiem przywołanej wyżej publikacji są w Polsce katalogi typowych projektów domów jednorodzinnych. Wspólną cechą tychże katalogów, pomijając poziom koncepcji architektonicznych, jest ujednolicona technologia z wyłącznie typowymi rozwiązaniami na poziomie ?Poradnika majstra budowlanego" i wyraz architektoniczny uzyskany na wizualizacjach przez wklejenie standardowych elementów bibliotecznych z programów CAD. Co charakterystyczne, w zdecydowanej większości takich katalogów nie można spotkać przy projekcie zdjęć realizacyjnych.
Niniejsza książka powstała z intencją zmiany tego stanu rzeczy.
Ludwig Mies van der Rohe zapytany kiedyś, co według niego ważne jest w projekcie odpowiedział: "God is in the details", i ta krótka sentencja jest najlepszym mottem do niniejszej książki, która dotyczy tej najbardziej przybliżonej skali budynku - skali i problematyki detalu architektoniczno-budowlanego.